کتابخانه مدرسه علمیه ثقلین قم
تلفن :۰۰۹۸۲۵۳۸۸۲۱۶۵۹

وبسایت : http://www.saqlainfoundation.org ایمیل : info@saqlainfoundation.org
آدرس: ایران، قم المقدسہ، نیروگاہ (توحید) اول جواد الآئمہ ، ۱۸ متری قدس ، کوچہ ۱۰ ، فرعی ۱ (فرعی شھید مصطفی خمینی) ، پلاک ۱۰۶
شماره کتاب: 1071
نام کتاب: کتاب الطبقات
مصنف: احمد بن محمد البرقی
موضوع: رجال BP114
شماره استاندارد بین المللی کتاب
(ISBN):
978-964-8179-46-0
تعداد جلد: 1
شماره قفسه: R-33-4-5
تعریف کتاب: رجال برقی از نخستین منابع رجالی شیعه است. این کتاب با عنوان طبقات الرجال یا الطبقات نیز شناخته می‌شود و در آن نام ۱۴۵۱ راوی حدیث به ترتیب طبقات آن‌ها ذکر شده است. بنابر دیدگاه رایج، این اثر تألیف احمد بن محمد بن خالد برقی، از اصحاب امام جواد(ع) و امام هادی(ع) است. برخی محققان با توجه به شواهد موجود، احتمال انتساب کتاب به نوه احمد بن محمد را تقویت کرده‌اند. برخی نیز معتقدند این کتاب، محصول تلاش خاندان برقی است.

این کتاب که نام اصلی آن طبقات الرجال یا الطبقات است، بنا بر نظر مشهور تألیف احمد بن محمد بن خالد برقی بوده و با عنوان رجال البرقی شناخته می‌شود. رجال برقی یکی از اصول پنج‌گانه رجالی شیعه (الأصول الرجالیة الخمسة) به حساب می‌آید که در کنار رجال کشی، رجال نجاشی، رجال شیخ طوسی و فهرست شیخ طوسی، نخستین کتاب‌های رجالی شیعه را تشکیل می‌دهند.اهمیت دانش رجال در فرایند اجتهاد و امتیاز خاصی که رجالیون برای قدمت منابع رجالی در نظر گرفته‌اند، کتاب برقی را به منبعی مهم در فقه استدلالی تبدل کرده است.


رجال برقی از جمله آثار رجالی است که به ترتیب طبقات راویان تألیف شده است. در این روش، راویان احادیث بر اساس طبقه‌ای که به آن تعلق داشته‌اند یا به عبارت دیگر، بر اساس زمانی که در آن زیسته‌اند و امامی که از او روایت کرده‌اند، فهرست می‌شوند.

از میان منابع پنج‌گانه رجالی، رجال برقی، در کنار رجال شیخ طوسی، در همین دسته قرار دارد. در این رویکرد، دسترسی محققان به طبقه راوی و تشخیص روایات مرفوعه (روایتی که نام بعضی از راویان آن حذف شده باشد)، آسان‌تر می‌گردد.

رجال برقی در مجموع ۱۴۵۱ راوی را معرفی کرده است که در مقایسه با چهار کتاب رجالی دیگر (رجال نجاشی با ۱۲۶۹ راوی، رجال کشی با ۱۱۵۱ راوی، رجال شیخ طوسی با ۶۴۲۹ راوی و فهرست شیخ طوسی با ۹۱۲ راوی) در مرتبه دوم قرار دارد.این اثر پس از ذکر راویان احادیث به ترتیب تاریخی و از عصر پیامبر اسلام(ص) تا زمان امام عسکری(ع)، اسامی راویان زن را نیز به همین ترتیب ذکر کرده است.