 |
وبسایت : http://www.saqlainfoundation.org ایمیل : info@saqlainfoundation.org آدرس: ایران، قم المقدسہ، نیروگاہ (توحید) اول جواد الآئمہ ، ۱۸ متری قدس ، کوچہ ۱۰ ، فرعی ۱ (فرعی شھید مصطفی خمینی) ، پلاک ۱۰۶ |
||
| شماره کتاب: | 1375 | ||
| نام کتاب: | خدا در حکمت و شریعت |
||
| مصنف: | محمد حسن قدردان قراملکی | ||
| موضوع: | کلام و عقائد BP203 | ||
| شماره استاندارد بین المللی کتاب
(ISBN): |
978-964-2982-03-5 | ||
| تعداد جلد: | 1 | ||
| شماره قفسه: | |||
| تعریف کتاب: | کتاب «خدا در حکمت و شریعت»، به قلم «محمدحسن قدردان قراملکی» به کوشش «پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی» منتشر شد. به گزارش خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا)، در مقدمه کتاب «خدا در حکمت و شریعت؛ اصطیاد معارف عقلی از نصوص دینی» به قلم «محمدحسن قدردان قراملکی» می‌خوانیم: «پیشینه بحث خداشناسی به آغاز خلقت انسان؛ یعنی آدم ابوالبشر برمی‌گردد که از آن تاریخ به بعد سرپرده توحید، شرک و کفر در زندگی انسان جاری و ساری بود، منبع نظریه‌پردازی در این عرصه دو منبع آسمانی؛ یعنی وحی و دین و زمینی؛ یعنی عقل انسان است. انسان‌های اولیه شناخت روشن و درخور اعتنا از آفریدگار متعال نداشتند؛ لذا خداوند برای ایضاح بیشتر حقیقت وجودی خود، پیامبرانی را به سوی انسان‌ها برانگیخت تا انسان‌ها در پرتو وحی و با هدایت آن به زوایا و اضلاعی از مقام الاهی دست یابند. تحقیق حاضر با رویکرد جامعه‌نگرانه به تبیین خداشناسی می‌پردازد. نویسنده با استقرا مباحث عقلی و فلسفی خداشناسی و تطبیق آنها بر نصوص دینی به این رهاورد رسیده که اکثریت مباحث عقلی‌ای که فلاسفه در قرون متمادی به تبیین آن پرداخته‌اند، در نصوص دینی اسلام (قرآن و روایات نبوی و ولوی) مورد اهتمام قرار گرفته است و شاید اولین‌بار، فلاسفه اسلامی با تفطن به این نصوص انواع نکات ظریف و معارف عقلی خداشناسی را از این نصوص اصطیاد و استخرااج نمودند؛ البته نوع رابطه فلسفه و دین در خداشناسی تعامل دوطرفه بوده است. فلسفه نیز با تدوین و تنسیق براهین اثبات خدا و توحید یا تکمیل آنها و فهم نکات ژرف نصوص دینی به یاری دین آمده است. روش این تحقیق کتابخانه‌ای از نوع توصیفی و تحلیلی است. به این صورت که نویسنده نخست اصل نظریه؛ مثلا برهان صدیقین را با رویکرد عقلی فلسفی تقریر کرده، سپس با گزارش آیات و روایات مربوطه و تبین آنها با اشاره به تفاسیر فلسفه اسلامی و به مقایسه و تطیبق آن دو می‌پردازد. در موضوع خداشناسی کتب و مقالات بسیاری نوشته شده است، اما وقتی قلمرو آن به قرآن و روایات تحدید می‌شود، موارد آن تقلیل می‌یابد که اکثرا نیز به چند مورد مثل «خدا در قرآن» یا «خدا در روایات» و «خدا در نهج‌البلاغه» محدود می‌شود، اما تا آن‌جا که نگارنده اطلاع دارد، تألیف تحقیقی درباره خداشناسی با رویکرد عقلی و دینی (کتاب و روایات) و مقایسه آن دو با یک‌دیگر با این وسعت، مشابه آن در جایی وجود ندارد. مزیت دیگر این تحقیق استخراج تقریرها و قرائت‌های مختلف یک نظریه از یک یا چند نصوص دینی است؛ مثلا برهان امکان در آینه آیات و روایات با ده تقریر (فنای اشیاء، فقر وجودی، قیومیت خدا، تقسیم وجود به قایم بالذات و بالغیر، حاجت‌مندی مخلوق، عدم ذاتی اشیاء، تقسیم وجود به قوی و ضعیف، تقسیم وجود به غنی و فقیر، عجز وجودها، بطلان وجود) تبیین شده است که نوآوری در تبیین و بیان محسوب می‌شود خواننده در پرتو این تحقیق با ذکر منبع و به صورت مستند درخواهد یافت که عالی‌ترین و ژرف‌ترین اصول و نکات عقلی و فلسفی در 13 و 14 سده پیش در کلام الهی و معصومان متجلی شده است و به عبارتی می‌توان مدعی شد رشد و نمو فلسفه اسلامی مرهون نصوص دینی است. خواننده در این تحقیق، اصول فلسفی‌ای؛ مانند برهان صدیقین، نفی ماهیت از خدا، بساطت ذات خدا، اتحاد ذات و صفات، عدم ذاتی اشیا و امکان ذاتی، فقر وجودی و براهین عقلی وحدت حقه خدا را در نصوص دینی 13 و 14 سده پیش مشاهده خواهد کرد. مزیت دیگر این تحقیق استخراج تقریرها و قرائت‌های مختلف یک نظریه از یک یا چند نصوص دینی است؛ مثلا برهان امکان در آینه آیات و روایات با ده تقریر (فنای اشیا، فقر وجودی، قیومیت خدا، تقسیم وجود به قایم بالذات و بالغیر، حاجت‌مندی مخلوق، عدم ذاتی اشیا، تقسیم وجود به قوی و ضعیف، تقسیم وجود به غنی و فقیر، عجز وجودها، بطلان وجود) تبیین شده است که نوآوری در تبیین و بیان محسوب می‌شود. خواننده در این تحقیق نقش دین در عرصه براهین اثبات خدا را در سه عرصه (الف. مؤسسه براهین ب. مبین براهین ج. ملهم براهین) مشاهده خواهد کرد که دین در بعضی عرصه‌ها؛ مانند برهان هدایت، حوادث خاص، فسخ عزایم و معقولیت، مبتکر و طراح اولیه و در بعض دیگر؛ مانند برهان امکان و صدیقین منبع الهام اندیش‌وران بوده است. نگارنده کوشیده است در حد امکان، اکثر نصوص دینی خصوصا روایات را با مراجعه مستقیم یا از طریق رایانه مورد مطالعه قراردهد، با این وجود نمی‌توان مدعی استقرای تام شد. هم‌چنین راقم این سطور در فحص آثار فلسفی و یافتن آرای فلاسفه اسلامی در تفسیر نصوص دینی موضوع تحقیق نهایت کوشش خود را کرده است.» کتاب «خدا در حکمت و شریعت؛ اصطیاد معارف عقلی از نصوص دینی»، به قلم «محمدحسن قدردان قراملکی» به کوشش «پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی» با شمارگان 2000 نسخه و بهای 5500 تومان برای اولین‌بار در اسفندماه جاری در 499 صفحه منتشر شده است. |
||