وبسایت : http://www.saqlainfoundation.org ایمیل : info@saqlainfoundation.org آدرس: ایران، قم المقدسہ، نیروگاہ (توحید) اول جواد الآئمہ ، ۱۸ متری قدس ، کوچہ ۱۰ ، فرعی ۱ (فرعی شھید مصطفی خمینی) ، پلاک ۱۰۶ |
|||
شماره کتاب: | 1862 | ||
نام کتاب: | تلخیص المحصل |
||
مصنف: | نصیر الدین طوسی | ||
موضوع: | فلسفه | ||
شماره استاندارد بین المللی کتاب
(ISBN): |
|||
تعداد جلد: | 1 | ||
شماره قفسه: | |||
تعریف کتاب: | تلخيص المحصل، تلخيص و تحليل انتقادى كتاب «محصل أفكار المتقدمين و المتأخرين» امام فخر رازى مىباشد. كتاب المحصل مورد اهتمام علمايى؛ همچون قطبالدين مصرى (شاگرد فخر رازى)، نجمالدين دبيران كاتبى قزوينى، ابن كمونه، ابن خلدون، عصام السفراينى، ابى حامد شبلى و خواجه نصير طوسى بوده است، چنانكه بر اين كتاب شرح و حاشيه نوشتهاند. كتاب به طور كلى به چهار ركن و هر ركن گاه به اقسام و مسائلى تقسيم مىشود كه در ذيل مىآيد: الركن الاول في المقدمات: مؤلف در اين ركن 3 مقدمه بيان مىكند. مقدمۀ اول در بيان علوم بديهيه و مباحث مربوط به آن مىباشد. مقدمۀ دوم در موردنظر و احكام آن مىباشد. در مقدمۀ سوم مؤلف به دليل و اقسام آن مىپردازد. او دليل را به ادلۀ نقليه و عقليه و مركب از اين دو تقسيم مىكند و استدلال را تقسيم مىكند به قياس، استقراء و تمثيل. سپس در توضيح هر يك از آنها و اين كه كدام يك از آنها افادۀ علم مىكند، سخن مىگويد. الركن الثانى في تقسيم المعلومات: مؤلف حول موجودات، معدوم و حال بحث مىكند. او موجودات را در تقسيمى به واجب و ممكن تقسيم كرده و خواص واجب لذاته و ممكن لذاته را طى مسائلى بيان مىكند. او در تقسيمى ديگر موجودات را به قديم و محدث تقسيم كرده و محدث را به عرض و جوهر تقسيم مىكند. او اعراض را به دو قسمت اصلى تقسيم مىكند: الاعراض في غير الحى و الاعراض التى لا يتصف بها غير الحى و هر كدام از اين دو را هم به اقسامى ديگر تقسيم كرده و احكام هر يك از آنها و احكام كلى اعراض را بيان مىكند. او اجسام را به جواهر فلكيه و عنصريه و مركبات تقسيم مىكند و ملائكه و جن را از جواهر مجرده مىداند. و در خاتمۀ اين ركن بحث مىكند، از احكام موجودات كه عبارت است از مباحث وحدت و كثرت و علت و معلول. الركن الثالث في الالهيات: مؤلف مباحث الهيات را به چهار قسم تقسيم مىكند. قسم اول در بيان ذات خداوند و اثبات وجود بارى تعالى مىباشد. در قسم دوم ابتداء بحث مىكند، از صفات سلبيه خداوند عز و جل، سپس در مورد صفات ثبوتيه او سخن مىگويد. در قسم ثالث مؤلف بحث مىكند، از افعال خداوند و از قضاء و قدر و اثبات مىكند، حسن و قبح عقلى را و اين كه خداوند عادل است. در قسم رابع از اسماء بارى تعالى بحث مىكند. الركن الرابع في السمعيات: مؤلف بعضى از مباحث اعتقادى را از سمعيات شمرده و در چهار قسم آنها را بيان كرده است(البته بايد توجه داشت كه تقسيمبندى ابواب كتاب از فخر رازى است). القسم الاول في النبوات: مؤلف در اين مبحث از معجزات و فوائد بعثت، ضرورت نبوت، عصمت انبياء(ع) و افضليت انبياء از ملائكة بحث مىكند. القسم الثانى في المعاد: در اين مبحث از معاد، نفس، تناسخ، وعد و وعيد بحث مىشود. القسم الثالث في الاسماء و الاحكام: مؤلف در اين مبحث از ايمان و كفر و مسائل مربوط به اين دو بحث مىكند. القسم الرابع في الامامة: مؤلف در اين مبحث ابتداء اقوال فرق مختلف را حول وجوب امامت بيان كرده، سپس فرق مختلف شيعه را به اماميه، كيسانيه، زيديه و غلاة تقسيم كرده و عقائد آنها را بيان مىكند. او فرق مختلف كيسانيه و زيديه را شمرده و عقائد هر يك از آنها را بيان مىكند و در پايان مبحثى را اختصاص مىدهد به مذهب اماميه و شرح عقائد و اثبات حقانيت آن. |