کتابخانه مدرسه علمیه ثقلین قم
تلفن :۰۰۹۸۲۵۳۸۸۲۱۶۵۹

وبسایت : http://www.saqlainfoundation.org ایمیل : info@saqlainfoundation.org
آدرس: ایران، قم المقدسہ، نیروگاہ (توحید) اول جواد الآئمہ ، ۱۸ متری قدس ، کوچہ ۱۰ ، فرعی ۱ (فرعی شھید مصطفی خمینی) ، پلاک ۱۰۶
شماره کتاب: 2079
نام کتاب: الامامة و التبصرة من الحیرة
مصنف: ابن بابویه قمی
موضوع: امامت BP223
شماره استاندارد بین المللی کتاب
(ISBN):
تعداد جلد: 1
شماره قفسه: I-16-3-7
تعریف کتاب: «الامامة و التبصرة من الحیرة» اثری از ابو الحسن علی بن الحسین بن بابویه القمی معروف به صدوق اول ، که به موضوع امامت به نحو عام و به موضوع غیبت امام مهدی علیه الصلاة و السلام به طور ویژه پرداخته است. البته مباحثی که درباره امامت به نحو عام در این اثر آمده مباحثی است که با امر غیبت و شؤون آن مرتبط است نه مباحث اصل امامت. با پیچیدگی‌های خاصی که داراست. از این رو، روی سخن در این اثر با کسانی است که به «امامت» به عنوان اصلی از اصول مذهب باور دارند و لیکن در شخص هر امامی پس از امام دیگر با هم اختلاف نظر پیدا نموده‌اند.

این معنا از عناوین ابواب کتاب به خوبی پیداست. خط سیری که در این ابواب دنبال می‌شود اتصال سلسله امامت از زمان حضرت آدم علیه‌السّلام و خالی نبودن زمین از امام و حجت خدا (چه حاضر و چه غائب) و نیز انحصار امامت در خاندان محمد مصطفی صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم حسب نصوص وارده می‌باشد. مؤلف در ابواب ۶ تا ۱۷ کتاب حاضر به نقد دیدگاه‌های کسانی می‌پردازد که از امامت ائمه اثناعشر روی گردانده و به امامت کسانی دیگر از این خاندان معتقد شده و یا اینکه در یکی از ایشان متوقف گشته‌اند. در برخی دیگر از ابواب کتاب با اعتقاد فرقه‌هایی از شیعه که به انکار امامت برخی امامان دوازده گانه و یا شک در امامت ایشان گردیده و یا کسی را با امام در امر امامت شریک ساخته‌اند به معارضه و مبارزه پرداخته است.
اما در خصوص موضوع «غیبت» مؤلف کتاب دست به ابداع و نوآوری زده است چرا که میان روش اهل حدیث که تنها بر نصوص اعتماد می‌ورزند و بین اسلوب اهل کلام که به بحث آزاد رهای از قید و بند نصوص ملتزمند گرد آورده است. از این رو وی در مقدمه کتاب تمام فروض و تشکیکات را به روش متکلمان مورد بررسی قرار داده سپس نتایج به دست آمده را برای رسیدن به محتوای نصوص به کار می‌گیرد. از سویی چونان محدثی محض به بررسی حدیث از جوانب مختلف پرداخته تا سرانجام به نتایج مورد نظر براساس تعبد و انقیاد به سنت شریف معصومان علیهم‌السّلام دست یابد.
مع الاسف اثر حاضر دچار نقص و کاستی شده و بخشی که مرتبط با موضوع بحث یعنی امام مهدی علیه‌السّلام و غیبت ایشان است در دسترس نیست اما خوشبختانه آن مقدار که از آن باقی مانده خط سیر بحث را به نحو کلی برای ما ترسیم می‌نماید و هدف اصلی مؤلف را از نگارش آن بیان می‌دارد. این نقص و کاستی توسط محقق اثر، با توجه به همان سیر بحث که مؤلف ترسیم نموده است، جبران گردیده و ایشان در رابطه با موضوع اصلی کتاب مطالبی نگاشته‌اند.