کتابخانه مدرسه علمیه ثقلین قم
تلفن :۰۰۹۸۲۵۳۸۸۲۱۶۵۹

وبسایت : http://www.saqlainfoundation.org ایمیل : info@saqlainfoundation.org
آدرس: ایران، قم المقدسہ، نیروگاہ (توحید) اول جواد الآئمہ ، ۱۸ متری قدس ، کوچہ ۱۰ ، فرعی ۱ (فرعی شھید مصطفی خمینی) ، پلاک ۱۰۶
شماره کتاب: 2226
نام کتاب: شوارق الالهام قی شرح تجرید الکلام
مصنف: عبدالرزاق اللاهیجی ؛ تحقیق : اکبر اسدعلی زاده
موضوع: کلام و عقائد BP203
شماره استاندارد بین المللی کتاب
(ISBN): 		964-357-189-0
تعداد جلد: 5
شماره قفسه:
تعریف کتاب: شَوارقُ الالهام فی شَرح تَجریدِ الاعتقاد تألیف عبدالرزاق فیاض لاهیجی، شرحی است مزجی به زبان عربی بر تجرید الاعتقادِ خواجه نصیرالدین طوسی (م۶۷۲ ه.ق). این شرح پس از مجموع شروح میرسید احمد علوی بر تجرید، مفصل‌ترین شرح این کتاب به شمار می‌آید. این کتاب به پایان نرسیده است و تنها دربردارنده شرح مقصد اول و دوم و بخشی از مقصد سوم تجرید است. در این شرح الفاظ و عبارات تجرید را به روشنی توضیح می‌دهد.

به نظر وی کتاب تجرید به لحاظ ترتیب مسائل، جامعیت و اشتمال بر تحقیقات و فواید مهم کلامی و حکمی، تقریر ادله به نحو دقیق و مختصر و به دور بودن از زواید و مطالب غیر مفید، در میان کتب کلامی ممتاز و بی‌نظیر است. لاهیجی بسیاری از این شروح تجرید را ناکام می‌داند. پس از نگارش شوارق الالهام، این کتاب با استقبال روبرو شد و حواشی و تعلیقات بسیاری بر آن نوشته شد. نقل قول‌های فراوان از کتاب فلسفی و کلامی پیشینیان، از خصوصیات این کتاب است. این نقل قول‌ها حجم زیادی از کتاب را تشکیل می‌دهد. با توجه به مشی لاهیجی، صبغه فلسفی شوارق پررنگ‌تر از صبغه کلامی است.

لاهیجی نخست مقدمه‌ای در باب تعریف علم کلام، بیان موضوع، غایت و مرتبت آن می‌آورد. سپس به شرح متن کتاب می‌پردازد. ابتدا متن خواجه در تجرید را ذکر می‌کند و در پی آن، کلمات و توضیحات را می‌نگارد. در بیشتر موارد شرح وی در بردارنده معانی الفاظ و تبیین مقاصد و مصنف در هر عبارت است.

شوارق را نباید تنها شرح تجرید الاعتقاد دانست، بلکه باید آن را موسوعه‌ای کلامی تلقی کرد که در ضمن آن بسیاری از آرای مهم در موضوعات مختلف کلامی، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. شیوه فیاض در این کتاب آن است که دیدگاه‌ها و نظرهای گوناگون و قابل توجه متکلمان را در ضمن شرح هر مسأله ذکری کند و به نقد و ارزیابی دقیق و محققانه آنها می‌پردازد.

شرح لاهیجی بر تجرید را می‌توان جامع اکثر نظرها و آرای متکلان و فلاسفه پیش از خود دانست. او به افکار متاخران،شارحان و صاحبان حواشی بر تجرید و افکار متکلمان، شارحان مقاصد و مواقف و امثال آنها احاطه عجیبی داشته است. لذا شرح او بر تجرید، مطلقاً محکمتر و تحقیقی‌تر و مفیدتر از جمیع شروح و حواشی تجرید است.