کتابخانه مدرسه علمیه ثقلین قم
تلفن :۰۰۹۸۲۵۳۸۸۲۱۶۵۹

وبسایت : http://www.saqlainfoundation.org ایمیل : info@saqlainfoundation.org
آدرس: ایران، قم المقدسہ، نیروگاہ (توحید) اول جواد الآئمہ ، ۱۸ متری قدس ، کوچہ ۱۰ ، فرعی ۱ (فرعی شھید مصطفی خمینی) ، پلاک ۱۰۶
شماره کتاب: 538
نام کتاب: الموطأ
مصنف: مالک بن أنس
موضوع: حدیث عامه BP117
شماره استاندارد بین المللی کتاب
(ISBN):
تعداد جلد: 1
شماره قفسه: S-31-5-17
تعریف کتاب: مالك كتاب موطّا را در پاسخ به درخواست منصور عباسي نگاشت. شافعي چنين نقل مي كند: منصور در سال 148 هجري به مدينه آمد و مالك بن انس را طلبيد و به او گفت: مردم در عراق دچار اختلاف شده اند از تو مي خواهيم كه كتابي براي مردم فراهم آوري تا باعث اجتماع و اتحاد مردم شود. مالك در پاسخ منصورـ خليفه عباسي ـ اقدام به تدوين موطّا نمود

او از ميان صد هزار حديث ده هزار روايت را انتخاب كرد و براي تنقيح روايات، پيوسته به آنها مراجعه مي كرد و با محك قرآن و حديث مي سنجيد تا آن كه بالاخره شمار روايات به سه هزار روايت، تقليل يافت. از نگاه برخي از محقّقان اگر مالك فرصتي ديگر مي يافت، در پي مراجعه مكرر همه روايات كتابش را حذف مي كرد.

مالك، پس از نگاشتن كتاب خود آن را بر فقهاي مدينه عرضه كرد و به خاطر كوشش زيادي كه در تنقيح و پيراسته ساختن كتاب خود به عمل آورد، نام آن را موطّا گذاشت كه به معناي كتاب منقّح و آماده است.

مالك خود گفته است: پس از تأليف كتاب آن را بر هفتاد تن از فقهاي مدينه عرضه كردم و چون همگي در محتواي كتاب با من موافقت داشتند آن را موطّا (به معناي موافقت شده) ناميدم كتاب موطّا، كهن ترين كتاب روايي تدوين يافته اهل سنت است كه در سده دوم نگاشته شده و به دست ما رسيده است. ابوريه به نقل از ابهري آورده است كه مالك در اين كتاب 1720 روايت آورده كه از آن ميان 600 حديث مسند، 222 حديث مرسل، 613 حديث موقوف (= گفتار صحابه) و 285 روايت گفتار تابعان (= مقطوع) است. با توجه به قدمت اين كتاب و پديده استنساخ، نسخه هاي موطّا دچار اختلاف شده است كه شمار آن را تا سي نسخه گفته اند بنا به نقل سيوطي كه خود از شارحان موطّا است، مشهورترين نسخ موطّا چهارده نسخه است كه از ميان آنها معروف ترين نسخه ها، عبارتند از:

نسخه يحيي بن يحيي ؛
نسخه محمد بن حسن شيباني
نسخه ابومصعب زهري
نسخه ابن وهب
و از ميان آنها نسخه يحيي بن يحيي ليثي (م 234)را صحيح ترين نسخه دانسته اند

كتاب موطّا به خاطر جايگاه علمي و فقهي مالك در ميان اهل سنت ـ و نيز دقت مؤلّف در نگارش ـ از احترام ويژه اي برخوردار است. شافعي معتقد است: صحيح ترين كتاب ها در زمين پس از قرآن، موطّا مالك است. و دهلوي كتاب موطّا و صحيح بخاري و مسلم را در بالاترين سطح اعتبار مي شناسد