وبسایت : http://www.saqlainfoundation.org ایمیل : info@saqlainfoundation.org آدرس: ایران، قم المقدسہ، نیروگاہ (توحید) اول جواد الآئمہ ، ۱۸ متری قدس ، کوچہ ۱۰ ، فرعی ۱ (فرعی شھید مصطفی خمینی) ، پلاک ۱۰۶ |
|||
شماره کتاب: | 892 | ||
نام کتاب: | الاخبار الطوال |
||
مصنف: | ابوحنیفه الدینوری | ||
موضوع: | تاریخ و سیرت BP14 | ||
شماره استاندارد بین المللی کتاب
(ISBN): |
|||
تعداد جلد: | 1 | ||
شماره قفسه: | T-14-5-3 | ||
تعریف کتاب: | الأخبار الطوال، اثر ابوحنیفه دینوری (متوفای 281ق) با تحقیق عبدالمنعم عامر و تصحیح جمالالدین شیال، از مهمترین کتب و مصادر تاریخی است. کتاب، حاوی یک دوره تاریخ فشرده از حضرت آدم(ع) تا مرگ معتصم، هشتمین خلیفه عباسی است. گرچه مؤلف تا سال 282ق، در قید حیات بوده، لیکن کتاب وی به سال 227ق، ختم میشود. همه منابع از این کتاب تحت عنوان «الأخبار الطوال» یاد کردهاند، جز حاجی خلیفه که از این کتاب تحت عنوان «تاريخ أبيحنيفة» یاد نموده است. در میان آثار متنوع ابوحنیفه، این تنها اثری است که در ارتباط با تاریخ بحث کرده است و در همین اثر توانایی و تسلط او بر تاریخ مشهود است. هدف مؤلف، تألیف کتابی در زمینه تاریخ عمومی و اسلام، با تأکید برحوادث تاریخ ایران بوده است. در مورد هدف دینوری، دکتر عالمزاده و دکتر سجادی مینویسند: «دینوری میخواست نقش ایران و عراق را در تاریخ نشان دهد و دوره ساسانی و عباسی را برای این کار برگزید». در ابتدای کتاب مقدمه محقق (حاوی زندگینامه مؤلف و نسخ مورد استفاده برای تحقیق) و سپس متن کتاب که خالی از باب و فصول است، آمده است. میتوان کتاب را به دو بخش به شرح ذیل تقسیم نمود: 1. بخش نخست درباره حضرت آدم(ع) و پیامبران پس از وی مانند: حضرت ادریس، هود، صالح، نوح، ابراهیم، اسماعیل، داوود، سلیمان(ع) تا ظهور حضرت عیسی(ع) و نیز تاریخ پادشاهان ایران، یمن، روم و برخی حوادث دیگر است. از جهتی میتوان گفت: آخر این بخش، ویژه شرح حال و سرگذشت پادشاهان ایران است. 2. بخش دوم که مهمترین و گستردهترین فصل کتاب بوده، ویژه تاریخ اسلام است. این بخش با تاریخ جنگهای عرب و عجم آغاز میشود و دربرگیرنده فتوحات اسلامی در عهد خلیفه دوم و خلفای پس از اوست؛ نیز شامل نبردهای جمل، صفین، نهروان و ماجرای صلح امام حسن(ع) با معاویه، نهضت خونین کربلا و... است، تا زمان مرگ معتصم عباسی؛ یعنی سال 227 هجری. برخی دیگر این کتاب را به سه بخش تاریخ پیامبران، ایران باستان و تاریخ اسلام تقسیم نمودهاند. دینوری مصادر و مآخذ خود را ذکر نکرده، ولذا بهخوبی روشن نیست که منابع الأخبار الطوال چه کتابهایی بوده است. همین قدر معلوم است که وی در تدوین الأخبار الطوال از آثار و گفتار افراد ذیل استفاده کرده است: ابن کیس نمری، ابن شریه جرهمی، ابن کلبی، کسائی، اصمعی، حمید بن مسلم، شعبی، ابن عباس و.... مؤلف برخلاف شیوه مورخان همعصر خویش غالبا، سلسله اسناد را حذف نموده و از عبارت «قال» و یا «قالوا» استفاده نموده است. در مواردی که راوی را نام میبرد، فقط نام راوی و یا نام وی و نام پدرش را ذکر میکند و از ذکر سلسله سند خودداری میکند. بااینکه این کار تا حد زیادی از ارزش و اعتبار کتاب کاسته، ولی بر سادگی و شیوایی آن افزوده است. |